Flisacy – nowa wystawa w Serocku

451 lat temu, dokładnie 22 czerwca 1567 roku, król Zygmunt August nadał przywileje serockim rybakom i retmanom. Dokument potwierdzający przepisy statutu cechu rybackiego nie przetrwał do naszych czasów, zaginął lub został zniszczony w pożarze. Jego treść jest jednak znana z późniejszych potwierdzeń - króla Zygmunta III Wazy z 20 grudnia 1590 r. oraz jego syna Władysława IV z 6 maja 1633 r.

Król Władysław IV potwierdza 6 V 1633 r. artykuły cechu rybackiego w Serocku.
Ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie

W dokumencie sformułowano przede wszystkim zasady funkcjonowania cechu - warunki wstępowania do niego, obowiązki członków oraz relacje między współbraćmi. Regulował sprawy religijne i obyczajowe a także przewidywał kary za przewinienia.

Rycina „Tratwa upalowana przy brzegu Wisły”, rys. Haczewski, 1834 [w:] P. Haczewski,
O spławie drewna z dodatkiem terminologii orylów, flisów, majtków oraz dwoma tablicami objaśniającymi,
„Sylwan”, t. 11, 1835 r. ss. 316-392

Serock, widok ogólny miasteczka, fot. Z. Marcinkowski, pocz. XX w. Ze zbiorów Instytutu Sztuki PAN

Serock, zlewisko Bugu i Narwi, fot. Z. Marcinkowski, pocz. XX w. Ze zbiorów Instytutu Sztuki PAN

Łodzie z żaglem rozprzowym na Narwi 1930 r.
Pocztówka wydana przez Zakład Fotograficzny Mariana Korzeniowskiego z Zegrza Południowego.
Ze zbiorów Sławomira Jakubczaka

Flisacy stworzyli charakterystyczną kulturę pełną symbolicznych zwyczajów i zachowań. Dziś ta ginąca tradycja jest przedmiotem badań etnologów i inicjatyw lokalnych społeczności pragnących ją ratować lub odtworzyć. Wpisując się w te działania, w 451. rocznicę nadania przywilejów serockim flisakom, zapraszamy na wystawę plenerową im poświęconą. Umiejscowiona jest wzdłuż ulicy św. Wojciecha – między Izbą Pamięci a Kościołem. Wystawa powstała na podstawie (wykorzystano tekst i ilustracje) wydanej w 1967 r. przez Biuro Wydawnicze Ruch książeczki pt. Flisacy, autorstwa Jadwigi Gorzechowskiej z ilustracjami Zofii i Andrzeja Darowskich.

A zainteresowanych tematem rybaków i flisaków zapraszamy do Izby Pamięci i Tradycji Rybackich, gdzie znajdziecie Państwo jeszcze więcej ciekawych informacji.